Dr. Servet KARACA
İlk köşe yazısın yazdı bizim planlarımıza göre 14 Mart Tıp Bayramında yazıyı yayınlayacaktık.  İş yoğunluğundan aksama oldu tüm ziyaretcilerimizde özür dileriz.
Yavuz KAVUNCUOĞLU

   Burun kanaması her insanın hayatında en az bir kez karşılaştığı bir sorundur. Anterior(ön) ve posterior(arka) kanamalar söz konusudur. Anterior kanamalar, çocuklarda ve gençlerde sık görülmektedir. Posterior kanamalar ise erkeklerde ve 50 yaş ve sonrasında fazla görülmektedir. Hipertansiyonu ve aterosklerozis(damar sertliği) hastalığı olan yaşlılar burun kanaması açısından riskli hastalardır. Kanamalar kış aylarında artış göstermektedir. Bunun sebebi, artmış üst solunum yolu enfeksiyonları, aşırı kuru, ısıtılmış ve nemsiz hava olabilir. Bebeklerde kanama pek görülmez, ancak yaş ilerledikçe risk artmaktadır.Burun kanaması sebebi olarak birçok faktör sayılabilir.Bu faktörler lokal ve sistemik olarak ikiye ayrılır:

1. Travma:En sık sebeptir.
2. İnflamasyon:Üst solunum yollarındaki enfeksiyöz veya alerjik durumlar
3. Tümörler
4. Septal deformiteler(burun kıkırdağındaki eğrilikler)
5. Granülamatöz hastalıklar:Tüberküloz(verem),Sarkoidoz,Sifiliz vb hastalıklar
6. Yabancı cisimler:Özellikle çocuklarda burundaki yabancı cisimler
7. Burun mukozasının kuru kalması

1. Kanama diyatezleri:Kanamalı hastalığı olanlar(Hemofili,Osler-Rendu-Weber vs)
2. Vasküler faktörler:Yaşlı hastalarda ateroskleroz(damar sertliği) ve yüksek tansiyon,şeker hastalarında damarların hasarlanması damarsal sebeplerdendir.
3. İdiyopatik:Burun kanamalı hastaların tüm incelemelere rağmen bir kısmının burun kanamasının sebebi tespit edilememektedir.

   Özellikle kuru ve soğuk iklimlerde yaşayanlarda burun mukozasının kuruması ve kabuklanması sık sık burun kanamasına neden olur.Bu gibi yerlerde yaşayan kişilerin evlerinde özellikle yatak odalarında nemlendirici bulundurmaları kurumaya karşı bir yöntemdir.Burun içine evde hazırlanmış tuzlu su kullanımı da aynı amaç için kullanılabilir.Sigara dumanı ve kimyasal gazlar gibi burun kanamasına neden olabilecek faktörlerden uzak durulmalıdır.Dekonjestan(burun salgısını azaltıcı) etkili burun spreylerinin kullanım süresi kısaltılmalıdır.

   Travmanın burun kanamasındaki yeri düşünülerek çocuklarda burun karıştırmanın önlenmesi,burun temizliğinin dikkatlice yapılması gerekir.Kan sulandırıcı ilaç kullanan hastaların(Aspirin,Coraspirin,Kumadin,Plavix vb ilaçlar) ilaç dozları mümkün olduğunca az olmalıdır.Kan sulandırıcı kullanan hasta burun kanaması yaşadığında bunu doktoruna bildirmeli ve doktoru tarafından tedavisi ve ilaç dozu yeniden düzenlenmelidir.Yüksek tansiyonu olan hastalar mümkün olduğunca tuz kullanımından kaçınmalı ve tansiyon ilaçlarını düzenli kullanarak normal tansiyona sahip olmalılardır.Tansiyonu sürekli yüksek seyreden hasta potansiyel burun kanaması riskine sahiptir.

Burun kanatlarının iki parmakla sıkıştırılması(Şekil-1)

   Burun kanamalarının çoğu burun ön bölgesinden olduğu için hastanın ilk yapması gereken burun kanatlarını iki parmağı arasında sıkıştırması ve başını hafifçe öne eğmesidir(Şekil-1)Bu pozisyonda 10 dk kadar durduktan sonra devam eden burun kanaması hekim müdahelesi gerektirir ve bir acil servise başvurulmalıdır.

   Burun kanamalı bir hasta tarafımıza başvurduğunda ilk kanamanın yerini tespit ederiz.Bu amaçla öncelikle hastanın burnundaki kan pıhtılarını aspiratör yardımıyla temizleriz.Ardından hastanın burnuna Adrenalin+Pentokainli pamuk koyar kanamanın durumunu izleriz.

Ayrıca genzinden kanama olup olmadığını değerlendiririz.Kanama kontrol altına alınmazsa elimizde bulunan diğer tamponları uygulamaya sokarız(Resim-2).Bu tamponlar hasta için çok acı verici olsa da çoğunlukla kanamayı kontrol altına almamıza yardımcı olur.Tampon hastanın burnunda olduğu sürece hastaya antibiyotik ve ağrı kesici tedavi başlarız.Böylece hastanın burnundaki kanama ve burnuna koyduğumuz tamponun etkileşimi ile o bölgede olası bir enfeksiyonu önleriz ve hastanın tampon nedenli hissedeceği ağrıyı azaltırız.Bazı hastalardaki kanamalar bu tamponlarla kontrol altına alınamaz.Bu hastalarda Epistat dediğimiz özel bir tampon çeşidi uygularız(Resim-3).Bu tampon uygulanan hastaları takip amaçlı hastaneye yatırırız.

Epistat(Resim-3)

   Kanaması tamamen kontrol altına alınmış hastalarda burun muayenesinde kanama alanı görüldüyse gümüş nitrat koterizasyon(yakma) uygularız.Yakma işlemi uygulanan hastalar 7 gün sümkürmemeli,hapşırırken ağzını açık tutmalıdır.

   Tüm bu müdahalelere rağmen kanaması durmayan hastalar acil şartlarda ameliyathaneye alınır ve kanamaya neden olan damarlar bağlanarak kanama kontrol altına alınır ki bu çok nadir başvurduğumuz bir yöntemdir.

   Sağlıkla…

DR. SERVET KARACA